Historia Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, na podstawie Uchwały nr 18 Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z 19 września 2008 roku, pod tą nazwą istnieje od 1 października 2008 roku. Wcześniej funkcjonował jako Wydział Nauk Społecznych i Sztuki, a latach 1999-2004 był to Wydział Pedagogiki i Wychowania Artystycznego. Obecnie, od 1 stycznia 2020 r. WNS tworzą dwie jednostki – Instytut Nauk Pedagogicznych oraz Instytut Nauk Politycznych, w tym z Katedrą Socjologii. Jednak tradycja nauk pedagogicznych, psychologicznych oraz politycznych i socjologicznych w olsztyńskim środowisku naukowym jest znacznie dłuższa. Nauki pedagogiczne wywodzą się z Zakładu Pedagogiki w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie (1965) oraz Wydziału Pedagogicznego w Wyższej Szkole Nauczycielskiej w Olsztynie (1969), nauki psychologiczne miały początek w Zakładzie Psychologii Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Olsztynie (1971), nauki polityczne sięgają korzeniami Wydziału Humanistycznego Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Olsztynie (1969), natomiast rozwój nauk socjologicznych rozpoczął się w Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie na Wydziale Pedagogicznym (1998).

W roku akademickim 1965/66w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie/Kortowie powstał Zakładu Pedagogiki dzięki staraniom dra Andrzeja Rutkowskiego. „Kortowska pedagogika” rozwijała się ponad 40 lat w różnych jednostkach naukowych tj.

- Zakład Pedagogiki na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie (1965-1970),

- Studium Pedagogicznego Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie (1970-1973),

- Instytut Oświaty Rolniczej Akademii Rolniczo-Technicznej im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie (1973-1995),

- Instytut Pedagogiki Akademii Rolniczo-Technicznej im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie (1995-1998)

- Instytut Nauk o Wychowaniu Akademii Rolniczo-Technicznej im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie (1998-2004).

W początkiem września 1999 roku Instytut Nauk o Wychowaniu ART działał pod dyrekcją prof. zw. dr hab. Eugenii Malewskiej oraz kierownikami następujących jednostek naukowych: Katedra Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej (kierownik prof. zw. dr hab. Zbigniew Kwieciński), Katedra Pedagogiki Szkoły Wyższej (kierownik prof. zw. dr hab. Eugenia Malewska), Katedra Jakości Nauki i Kształcenia pod auspicjami UNESCO, (kierownik prof. dr hab. Elżbieta Łuczak), Zakład Pedeutologii, (kierownik dr hab. Urszula Ostrowska), Pracownia Zastosowań Informatyki w Dydaktyce, (kierownik mgr inż. Andrzej Wołodźko). W 1999 roku Instytut wszedł w struktury Wydziału Pedagogiki i Wychowania Artystycznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

27 czerwca 1969 roku została utworzona Wyższa Szkoła Nauczycielska w Olsztynie (1969-1974) jako zakład kształcenia nauczycieli szkół podstawowych. WSN na bazie zlikwidowanego Studium Nauczycielskiego (1954-1969) zorganizował jej pierwszy rektor doc. dr Jan Sikora z WSR w Olsztynie. W uczelni powołano trzy wydziały, w których funkcje dziekańskie objęli: dr Antoni Maria Lewicki (dziekan Wydziału Humanistycznego), doc. dr Regina Drabent (dziekan Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego) oraz doc. dr. Andrzej Rutkowski (dziekan Wydziału Pedagogicznego).

W roku akademickim 1969/1970 na Wydziale Pedagogicznym WSN z inicjatywy doc. dra Andrzeja Rutkowskiego powstał Zakład Pedagogiki, a w jego strukturach Pracownia Nauczania Początkowego (kierownik dr Alojzy Zdaniukiewicz). W okresie istnienia WSN Pracownia Nauczania Początkowego zmieniała nazwy (Zakład Teorii Nauczania, Zakład Dydaktyki Ogólnej, Zakład Metodyki Nauczania Początkowego) oraz kierowników (dr Andrzej Gerszberg, dr Genowefa Kufit, doc. dr Andrzej Miętkiewicz). W ramach Wydziału Pedagogicznego mgr Maria Kapałka zorganizowała Pracownię Wychowania Muzycznego, którą następnie przekształcono w Zakład Wychowania Muzycznego. W 1971 roku powołano też Zakład Psychologii (kierownik mgr Eugeniusz Łapiński) oraz międzywydziałową Pracownię Praktyk Pedagogicznych (kierownik mgr Janina Sempioł).

Dziekani Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Olsztynie

 w latach 1969-1974

doc. dr Andrzej Rutkowski (1969-1972)

dr Eugeniusz Łapiński (1972-1973)

doc. dr Andrzej Miętkiewicz (1973-1975).

Wyższa Szkoła Nauczycielska w Olsztynie na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1974 roku została przekształcona z dniem 1 października 1974 roku w Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Olsztynie (1974-1999) stając się uczelnią kształcącą nauczycieli na poziomie uniwersyteckim. Funkcję pierwszego rektora WSP pełnił doc. dr hab. Jan Sikora. Natomiast dziekanami byli: doc. dr Andrzej Miętkiewicz (Wydział Pedagogiczny), doc. dr Miron Małyjasiak (Wydział Humanistyczny), doc. dr hab. Stanisław Szteyn (Wydział Matematyczno-Przyrodniczy).

W okresie funkcjonowania WSP nastąpił rozwój organizacyjny Wydziału Pedagogicznego. Od 1974 roku w strukturze Wydziału Pedagogicznego działał Zakład Pedagogiki pod kierunkiem doc. dra Andrzeja Rutkowskiego. W 1976 roku ponownie w strukturze Wydziału Pedagogicznego WSP pojawił się Zakład Dydaktyki, który zorganizował dr Stefan Łaszyn. 1 października 1981 roku w ramach Zakładu Pedagogiki powołano Pracownię Pedagogiki Opiekuńczej, której kierownikiem została dr Alicja Maksymowicz oraz włączono Zakład Technicznych Środków Nauczania (kierownik mgr Czesław Wronkowski). W strukturze Zakładu Pedagogiki znalazła się też Pracownia Resocjalizacji (kierownik dr Aleksander Makowski).

16 lutego 1996 roku powstał czwarty wydział WSP – Wydział Artystyczny.

Aktywność naukowa kadry w latach 90. XX wieku w rezultacie stworzyła nową strukturą Wydziału Pedagogicznego na czele której w większości stali samodzielni pracownicy naukowi: dr hab. Stanisław Kawula (Katedra Pedagogiki Społecznej), dr. hab. Leszek Stankiewicz (Zakład Pedagogiki Ogólnej), dr hab. Zbigniew Dąbrowski (Zakład Pedagogiki Opiekuńczej), dr hab. Jolanta Żmichrowska (Zakład Historii Wychowania), dr hab. Czesław Kosakowski (Zakład Pedagogiki Specjalnej), dr hab. Andrzej Gąsiorowski (Zakład Pedagogiki Wczesnoszkolnej), dr Krzysztof Szatrawski (Samodzielna Pracownia Artystyczno-Techniczna), dr Olga Kaliszewicz (Zakład Pedagogiki Przedszkolnej), dr hab. Stefan Łaszyn (Zakład Dydaktyki), dr hab. Józef Górniewicz (Zakład Teorii Wychowania), dr hab. Eugeniusz Łapiński (Zakład Psychologii), prof. dr hab. Jan Dębowski (Zakład Filozofii Ekologii) oraz prof. dr hab. Zofia Kawczyńska-Butrym z powstałej w 1998 roku Katedry Socjologii.

Rozwój prac dydaktyczno-naukowych w zakresie filozofii i nauk o polityce w ramach WSP kontynuował, powstały jeszcze w WSN, Zakład Nauk Filozoficzno-Społecznych na Wydziale Humanistycznym. 1 października 1977 roku Zakład Nauk Filozoficzno-Społecznych został wyłączony z Wydziału Humanistycznego, gdyż przeniesiono go do grupy jednostek międzywydziałowych. Powrót do struktur Wydziału Humanistycznego wspomnianego Zakładu nastąpił w 1981 roku. W roku akademickim 1985/86 Zakład Nauk Filozoficzno-Społecznych podzielono na dwie jednostki, a mianowicie Zakład Filozofii i Socjologii (kierownik prof. dr hab. Jan Sikora) oraz Zakład Ekonomii Politycznej i Nauk o Polityce (kierownik doc. dr Albert W. Maszke). W Zakładzie Ekonomii Politycznej i Nauk o Polityce pracownikami byli: dr A. Czesla, dr S. Korcz, dr J. Szołkiewicz, dr M. Spychała, dr K. Wojtkiewicz, mgr G. Brakowska, mgr B. Czop, mgr A. Żukowski. 1 grudnia 1989 roku na Wydziale Humanistycznym WSP powstał Instytut Nauk Filozoficzno-Społecznych, którego dyrektorem został doc. dr hab. Józef Starańczak. 1 lutego 1997 roku zmieniono jego nazwę na Instytut Nauk Politycznych i Filozoficzno-Społecznych. Po zorganizowaniu UWM wspomniany Instytut wszedł w struktury Wydziału Humanistycznego jako Instytut Filozofii oraz Instytut Nauk Politycznych. Dyrektorem Instytutu Filozofii obrano prof. Zbigniewa Hulla, zaś dyrektorem Instytutu Nauk Politycznych została prof. Barbara Fijałkowska. Po śmierci prof. B. Fijałkowskiej w obowiązki dyrektora Instytutu Nauk Politycznych we wrześniu 2002 roku powierzono dr hab. Arkadiuszowi Żukowskiemu.

Dziekani Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie

 w latach 1974-1999

doc dr. Andrzej Rutkowski

doc dr. Eugeniusz Łapiński

doc. dr Andrzej Miętkiewicz

dr Alicja Maksymowicz

doc. dr Henryk Krzyżewski

doc. dr Mieczysław Iwanicki

doc. dr Andrzej Rutkowski

dr hab. Leszek Stankiewicz, prof. WSP

dr hab. Eugeniusz Łapiński, prof. WSP

Wydział Pedagogiki i Wychowania Artystycznego UWM

Na początku września 1999 roku, na mocy Ustawy Sejmu RP z dnia 9 lipca 1999 r, powstał Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie z połączenia Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie, Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie i Warmińskiego Instytutu Teologicznego w Olsztynie. W strukturach uniwersyteckich utworzono Wydział Pedagogiki i Wychowania Artystycznego (WPiWA), do którego włączono Instytut Nauk o Wychowaniu Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie oraz Wydział Pedagogiczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie i Wydział Wychowania Artystycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie.

W roku akademickim 1999/2000 roku strukturę Wydziału Pedagogiki i Wychowania Artystycznego tworzyły 2 jednostki pozainstytutowe tj: Zakład Psychologii i Katedra Socjologii oraz cztery instytuty:

• Instytut Nauk o Wychowaniu (Katedra Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej, Katedra Pedagogiki Szkoły Wyższej, Katedra Jakości Nauczania i Badań w Szkolnictwie Wyższym UNESCO, Zakład Pedagogiki Historyczno-Porównawczej, Zakład Pedeutologii),
• Instytut Nauk Pedagogicznych (Katedra Pedagogiki Społecznej, Katedra Opieki i Pracy Socjalnej, Zakład Pedagogiki Ogólnej, Zakład Pedagogiki Specjalnej, Zakład Dydaktyki i Wczesnej Edukacji, Zakład Teorii Wychowania, Zakład Historii Wychowania),
•  Instytut Wychowania Muzycznego (Katedra Dyrygentury Chóralnej, Zakład Kształcenia Instrumentalnego, Zakład Przedmiotów Teoretyczno-Metodycznych),
• Instytut Wychowania Plastycznego (Katedra Malarstwa i Rysunku, Zakład Grafiki Warsztatowej, Zakład Projektowania Plastycznego oraz Zakład Przedmiotów Teoretyczno-Metodycznych).

Inaugurację roku akademickiego 1999/2000 na Wydziale Pedagogiki i Wychowania Artystycznego otworzyło kolegium dziekańskie w składzie: dziekan wydziału dr hab. Eugeniusz Łapiński oraz prodziekani: dr hab. Barbara Golińska, prof. Adolf Gwozdek, dr Jerzy Oszmiańczuk. Wśród gości byli też obecni I zastępca rektora prof. nadzw. dr hab. Józef Górniewicz oraz prorektor ds. kadr prof. dr hab. Gabriel Fordoński.  

W styczniu 2000 roku powołano nowe władze. Dziekanem WPiWA został dr hab. Eugeniusz Łapiński, zaś prodziekanami: dr hab. Adolf Gwozdek, dr hab. Zofia Kawczyńska-Butrym, dr hab. Alicja Kicowska, dr hab. Barbara Golińska. W drugiej kadencji dziekana E. Łapińskiego prodziekana A. Gwozdka zastąpiła dr hab. Urszula Ostrowska, natomiast dr hab. Zofia Kawczyńska-Butrym wraz z Katedrą Socjologii przeszła na Wydział Humanistyczny.

W dziejach WPiWA ważnym osiągnięciem było uzyskanie Certyfikatu Jakości Kształcenia na kierunku Pedagogika (maj 2000), uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika (czerwiec 2000), zorganizowanie IV Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego w Olsztynie w dniach 20-22 września 2001 roku oraz uzyskanie II kategorii w parametrycznej ocenie Komitetu Badań Naukowych w roku akademickim 2002/2003.

Na WPiWA, w kolejnych latach następowały zmiany związane z rozbudową struktury organizacyjnej wydziału. 1 września 2001 roku przekształcono Instytut Muzyki w Katedrę Muzyki, a Instytut Sztuk Pięknych w Katedrę Sztuk Pięknych. Dwa miesiące później powołano Katedrę Pedagogiki Ogólnej w miejsce Zakładu Pedagogiki Ogólnej i Metodologii oraz Zakładu Teorii Wychowania i Ekofilozofii. Z początkiem stycznia 2002 roku zniesiono Instytut Nauk Pedagogicznych i Społecznych, natomiast w Katedrze Socjologii zniesiono Zakład Organizacji i Zarządzania Oświatą. W lipcu 2002 roku przeniesiono na kilka semestrów Katedrę Socjologii z WPiWA na Wydział Humanistyczny. Ponadto 1 kwietnia 2003r. dokonano zmian nazwy jednostek w strukturze Instytutu Nauk o Wychowaniu. Katedrę Pedagogiki Szkoły Wyższej zastąpiono Katedrą Socjalizacji zaś Zakład Pedeutologii przemianowano na Zakład Andragogiki i Deontologii Pedagogicznej.

We wrześniu 2004 z Wydziału Humanistycznego do WPiWA został dołączony Instytut Nauk Politycznych (dyrektor dr hab. Arkadiusz Żukowski) i ponownie Katedra Socjologii (kierownik dr hab. Marek Sokołowski).

Wydział Nauk Społecznych i Sztuki UWM

2 października 2004 roku na mocy Uchwały Nr 187 Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 23 września 2004 r. nastąpiła zmiana nazwy Wydziału Pedagogiki i Wychowania Artystycznego na Wydział Nauk Społecznych i Sztuki (WNSiS).

Od 2005 roku w skład WNSiS wchodziły: Instytut Nauk Politycznych, Katedra Muzyki, Katedra Sztuk Pięknych, Katedra Socjologii, Katedra Dydaktyki i Doradztwa Zawodowego, Katedra Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej, Katedra Pedagogiki Społecznej, Katedra Pedagogiki Ogólnej, Zakład Pedagogiki Specjalnej i Psychologii oraz Zakład Wczesnej Edukacjioraz Katedra Pedagogiki Opiekuńczej.

W 2005 roku WNSiS stał się pierwszym wydziałem nauk humanistycznych w środowisku olsztyńskim z pełnymi uprawnieniami akademickimi, gdyż otrzymał uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego w dziedzinie nauki humanistyczne w dyscyplinie pedagogika.

Wybory na kadencję 2005-2008 ustaliły następujące władze dziekańskie WNSiS: dziekan - prof. dr hab. Andrzej Olubiński, prodziekan ds. studiów stacjonarnych - dr hab. Małgorzata Suświłło, prof. UWM, prodziekan ds. studiów niestacjonarnych - dr Ewa Sikora, prodziekan ds. organizacyjnych - prof. UWM Piotr Obarek, prodziekan ds. Nauki - dr hab. Selim Chazbijewicz, prof. UWM.

W roku akademickim 2006/2007 w strukturze WNSiS funkcjonowały następujące jednostki: Instytut Nauk Politycznych (dyrektor dr hab. Arkadiusz Żukowski, prof. UWM, zastępca dyrektora dr hab. Selim Chazbijewicz, prof. UWM), Katedra Dydaktyki i Doradztwa Zawodowego (kierownik dr hab. Dorota Klus-Stańska, prof. UWM), Katedra Muzyki (kierownik prof. sztuk muz. Lucjan Marzewski, prof. zw.), Katedra Pedagogiki Opiekuńczej (kierownik prof. zw. dr hab. Józef Górniewicz), Katedra Pedagogiki Opiekuńczej (kierownik prof. zw. dr hab. Andrzej Olubiński), Katedra Pedagogiki Specjalnej i Psychologii (kierownik prof. nadzw. dr hab. Czesław Kosakowski), Katedra Pedagogiki Społecznej  (kierownik prof. zw. dr hab. Stanisław Kawula), Katedra Socjologii (kierownik dr hab. Marek Sokołowski, prof. UWM), Katedra Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej (kierownik dr hab. Alicja Kicowska), Katedra Sztuk Pięknych (kierownik art. graf. Piotr Obarek, prof. UWM), Zakład Wczesnej Edukacji (kierownik dr hab. Małgorzata Suświłło, prof. UWM).

W latach 2007-2008 w skład struktury organizacyjnej Wydziału weszły: Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej oraz jednostka ogólnouczelniana Katedra UNESCO UWM.

Wydział Nauk Społecznych UWM

1 października 2008 roku nastąpiła zmiana nazwy WNSiS na Wydział Nauk Społecznych (WNS) i nazwa ta utrzymuje się do dnia dzisiejszego (Uchwała Nr 18 Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z dnia 19 września 2008 r. w sprawie zmiany nazwy Wydziału Nauk Społecznych i Sztuki.).

Od momentu powołania Wydziału Nauk Społecznych, jego struktura ulegała licznym przeobrażeniom. W styczniu 2009 roku wyłączono z Wydziału,  Instytut Muzyki i Instytut Sztuk Pięknych, które weszły w skład nowego Wydziału Sztuki. W miejsce zlikwidowanych zakładów powołano katedry - Katedrę Pedagogiki Ogólnej, Katedrę Pedagogiki Resocjalizacji, Katedrę Wczesnej Edukacji, Katedrę Pedagogiki Specjalnej, Katedrę Dydaktyki i Historii Wychowania, Katedrę Psychologii Rozwoju i Edukacji, jak również włączono nowe struktury naukowe, w tym Katedrę Aksjologicznych Podstaw Edukacji i Katedrę Teorii Wychowania. 

W 2009 roku Wydział Nauk Społecznych zdobył uprawnienia do doktoryzowania w dyscyplinie nauki o polityce, a w listopadzie 2011 roku Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej po dokonaniu oceny jakości kształcenia na kierunku politologia na poziomie pierwszego i drugiego stopnia przyznało ocenę wyróżniającą jako jedną z trzech placówek w Polsce.

Obecnie, Wydział Nauk Społecznych rozwija się w dziedzinie nauk społecznych, a nie nauk humanistycznych. Rada Wydziału WNS posiada uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika oraz stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, a także uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce.  Według stanu z dnia 31 grudnia 2018 r. na Wydziale zatrudnionych było 131 nauczycieli akademickich oraz 19 osób jako nienauczycieli.

W związku z wprowadzaniem w życie Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, na Wydziale, w roku akademickim 2019/2020, uległa zmianie struktura organizacyjna, część jednostek naukowych została zlikwidowana, powołano nowe na skutek przekształceń lub utworzono nowe od podstaw. 10 października 2019.r. powstała Rada Naukowa Dyscypliny pedagogika (przewodnicząca dr hab. Marzenna Nowicka, prof. UWM), natomiast 23 października 2019 r. powołano Zespół ds. dyscypliny nauki o polityce i administracji (przewodniczący prof. dr hab. Arkadiusz Żukowski). 1 grudnia 2020 r. Zespół przekształcono w Radę Naukową Dyscypliny nauki o polityce i administracji (prof. dr hab. Arkadiusz Żukowski - przewodniczący, dr hab. Maciej Hartliński, prof. UWM - zastępca przewodniczącego). Pierwszy skład ww. jednostek został powołany na okres do 31 grudnia 2022 r.

1 stycznia 2020 r., na mocy Zarządzenia nr 116/2019 Rektora UWM z dnia 19 grudnia 2019 r. , został utworzony Instytut Nauk Pedagogicznych (dyrektor dr hab. Marzenna Nowicka, prof. UWM), w skład którego weszły następujące jednostki: Katedra Dydaktyki i Wczesnej Edukacji (kierownik dr hab. Małgorzata Suświłło, prof. UWM), Katedra Psychologii Klinicznej, Rozwoju i Edukacji (kierownik dr hab. Beata Krzywosz-Rynkiewicz, prof. UWM), Katedra Pedagogiki Specjalnej i Resocjalizacji (kierownik dr hab. Sławomir Przybyliński, prof. UWM), Katedra Pedagogiki Ogólnej i Opiekuńczej (prof. dr hab. Józef Górniewicz), Katedra Pedagogiki Społecznej i Metodologii Badań Edukacyjnych (prof. dr hab. Henryk Mizerek) oraz dokonano zmian w strukturze wewnętrznej Instytutu Nauk Politycznych (dyrektor prof. dr hab. Arkadiusz Żukowski), tworząc dwie katedry – Katedrę Socjologii (prof. dr hab. Marek Sokołowski) oraz Katedrę Nauk o Polityce i Nauk o Bezpieczeństwie (kierownik dr hab. Marcin Chełminiak, prof. UWM). 13 stycznia 2020 r., funkcjonujący już w strukturze WNS - Ośrodek Praktyk Pedagogicznych i Zawodowych, stał się jego jednostką pomocniczą.

WŁADZE WYDZIAŁU NAUK SPOŁECZNYCH W LATACH 2008-2024

Opracowała dr Maria Radziszewska na podstawie materiałów archiwalnych, źródeł drukowanych i publikacji: S. Achremczyka, A. Górniewicza, A. Kicowskiej, E. Łapińskiego, E. Malewskiej, J. Ostrouch-Kamińskiej, U. Pulińskiej, M. Radziszewskiej, A. Suchowieckiej, A. Zakrzewskiej, et ali.