dr hab. Agnieszka Żyta, prof. UWM
Profesor nadzwyczajny, absolwentka pedagogiki specjalnej UMCS w Lublinie (specjalność: oligofrenopedagogika, tyflopedagogika).
Kierownik studiów podyplomowych: Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną. Pełnomocnik Dziekana WNS ds. Współpracy Międzynarodowej.
Doktorat: Sytuacja psychospołeczna rodzeństwa osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, promotor: prof. dr hab. Czesław Kosakowski, Wydział Pedagogiki i Wychowania Artystycznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2004
Rozprawa habilitacyjna: Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców, rodzeństwa i dorosłych osób z zespołem Downa. Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, 2012
Zainteresowania badawcze: Sytuacja psychospołeczna członków rodzin osób z niepełnosprawnością (rodzeństwo, rodzice, dziadkowie); wsparcie społeczne rodzin osób z niepełnosprawnością; samostanowienie i autonomia dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, przemoc wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną, związki intymne i rodzicielstwo osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Publikacje:
Monografie:
• Rodzeństwo osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. „Impuls", Kraków 2004.
• Żyjąc z niepełnosprawnością. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, 2007 (współautor: U. Bartnikowska)
• Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, 2010 (współautorzy: A. Krause, S. Nosarzewska)
• Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców, rodzeństwa i dorosłych osób z zespołem Downa. "Impuls", Kraków 2011.
Prace pod redakcją:
• Osoba z niepełnosprawnością w systemie rehabilitacji, edukacji i wsparcia społecznego. Wyd. UWM, Olsztyn 2007 (współredakcja: Cz. Kosakowski, A. Krause)
• Rodzina osób z niepełnosprawnością intelektualną wobec wyzwań współczesności. Heurystyczny wymiar ludzkiej egzystencji. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2010
Wybrane artykuły w j. polskim:
• Formy pomocy osobom upośledzonym umysłowo. Rzeczywistość a oczekiwania. [w:] Pilecki J., Olszewski S. (red.), Wspomagania rozwoju osób niepełnosprawnych. Akademia Pedagogiczna w Krakowie im. Komisji Edukacji Narodowej. Kraków 1999.
• Terapia pedagogiczna osób głębiej upośledzonych umysłowo w ośrodkach rehabilitacyjno-wychowawczych. "Wychowanie na co Dzień", nr1 -2, styczeń - luty 2000
• Pomoc osobom z upośledzeniem umysłowym - rzeczywistość a oczekiwania. [w:] Kosakowski Cz., Zaorska M. (red.), Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit". Toruń 2000
• Sytuacja osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną w okresie transformacji społeczno - ustrojowej. [w:]Górniewicz E., Krause A. (red.) Dyskursy pedagogiki specjalnej. Od tradycjonalizmu do ponowoczesności. Wyd. UWM, Olsztyn 2002
• Kształcenie osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualna - pomiędzy teorią a praktyką. [w:] Wł Dykcik, Cz. Kosakowski, J. Kuczynska - Kwapisz (red.) Pedagogika specjalna szansą na realizacje potrzeb osób z odchyleniami od normy. Wyd. Naukowe PTP, Olsztyn - Poznań - Warszawa 2002
• Szanse i zagrożenia integracyjnego kształcenia i bytowania osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. [w:] Z. Kazanowski, D. Osik - Chudowolska (red.) Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych. Wyd. UMCS, Lublin 2003
• Bycie dorosłym czy „wiecznym dzieckiem" ? Dorosłość osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. [w:] K. D. Rzedzicka, A. Kobylańska (red.) Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny. Na pograniczach pedagogiki specjalnej. Oficyna Wyd. „Impuls", Kraków, 2003 (współautorzy: U. Byczkowska, S. Nosarzewska)
• Teraźniejszość i przyszłość paradygmatu normalizacji w odniesieniu do osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną (w:) Cz. Kosakowski, A. Krause (red.) Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych. Wyd. UWM, Olsztyn 2005
• Edukacja osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną w Polsce - przeszłość, teraźniejszość i przyszłość [w:] Cz. Kosakowski, ks. C. Rogowski (red.) Wielowymiarowość edukacji osób z niepełnosprawnością. Wyd. UWM, Olsztyn 2005
• Wspieranie rodzeństwa osób z niepełnosprawnością - nowe tendencje w pedagogice specjalnej [w:] Cz. Kosakowski, A. Krause, S. Przybyliński (red.) Pomiędzy teorią a praktyką. Wyd. UWM, Olsztyn, 2006
• Aktywność kulturalna osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną [w:] J. Baran, S. Olszewski (red.) Świat pełen znaczeń - kultura i niepełnosprawność. Oficyna Wydawnicza „Impuls", Kraków, 2006
• Diagnozowanie i wspieranie autonomii osób z niepełnosprawnością intelektualną - nowe propozycje AAMR (The Supports Intensity Scale). [w:] Cz. Kosakowski, A. Krause, A. Żyta (red.), Osoba z niepełnosprawnością w systemie rehabilitacji, edukacji i wsparcia społecznego. Wyd. UWM, Olsztyn 2007
• Rodzeństwo osób z zespołem Downa [w:] B. B. Kaczmarek (red.) Wspomaganie rozwoju dzieci z zespołem Downa - teoria i praktyka. Wyd. „Impuls", Kraków 2008
• Badania nad rodzeństwem osób z niepełnosprawnością intelektualną w perspektywie zmian - przeszłość, teraźniejszość, przyszłość [w:] Pedagogika Specjalna. Różne poszukiwania - wspólna misja. Pamięci Profesora Jana Pańczyka. Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2009
• Mity i stereotypy dotyczące zespołu Downa [w:] T. Żółkowska, I. Ramik-Mażewska (red.), Wielowymiarowość edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, ZAPOL, Szczecin 2009
• Niepełnosprawność intelektualna - dylematy terminologiczne w świetle wielowymiarowości ludzkiego funkcjonowania. Propozycje Amerykańskiego Stowarzyszenia ds. Niepełnosprawności Intelektualnych i Rozwojowych oraz Światowej Organizacji Zdrowia [w:] S. Przybyliński (red.), Pedagogika specjalna - tak wiele pozostaje dla nas tajemnicą... Studia zadedykowane profesorowi Czesławowi Kosakowskiemu. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2010
• Życie z bratem lub siostrą z niepełnosprawnością intelektualną - dylematy i pytania [w:] J. Wyczesany (red.), Wspomaganie rozwoju dzieci z zaburzeniami genetycznymi, Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi GEN, Poznań 2010
• Rodzice dzieci z niepełnosprawnością - od biernej izolacji do czynnej subkultury. „Wychowanie na co Dzień" nr 6 (201), 2010 (współautor: S. Nosarzewska)
• Rodzice a seksualność osób z zespołem Downa. „Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo" nr 1 (11) 2010
• Uczeń niepełnosprawny intelektualnie w szkole integracyjnej – szanse i zagrożenia [w:] K. Ćwirynkało (red.), Wychowanie w edukacji specjalnej osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Heurystyczny wymiar ludzkiej egzystencji. Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Toruń 2011
• Dorosłość – pomiędzy zależnością a wolnością [w:] H. Kubiak, A. Jakoniuk-Diallo (red.), Człowiek niepełnosprawny w otoczeniu społecznym. Difin SA, Warszawa 2011
• Rodzice i rodzeństwo pełnosprawne a planowanie przyszłości dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną [w:] B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań. Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2011
• Samostanowienie osób z niepełnosprawnością intelektualną – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. Kwartalnik „Szkice Humanistyczne”, 2013, tom XIII, nr 1 (vol. 31)
• Małżeństwa i rodzicielstwo osób z niepełnosprawnością intelektualną – wyzwania współczesności. „Edukacja Dorosłych”, 2013, nr 2
• Nowe tendencje i kierunki rozwoju pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną – zmiany terminologiczne. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, 2013, nr 10 (współautor: K. Ćwirynkało)
• Samostanowienie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnej Polsce – pozory czy rzeczywistość?. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 2013, nr 4 (22)
• Niepełnosprawność intelektualna – najnowsze zmiany terminologiczne i diagnostyczne w świetle DSM-5, ICD-11 oraz AAIDD. „Niepełnosprawność i Rehabilitacja”, 2014, nr 1, rok XIV
• Dlaczego edukacja włączająca nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem? Doświadczenia i plany edukacyjne wobec dzieci z zespołem Downa w relacjach matek. „Szkoła Specjalna”, 2014, nr 3 (współautor: K. Ćwirynkało)
• Starzejący się rodzice, starzejące się dzieci – problemy rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, 2014, nr 13 (współautor: K. Ćwirynkało)
• „On przyszedł do nas ze specjalną misją – żeby scalić mnie i męża” – relacje między jego rodzicami dzieci z zespołem Downa w doświadczeniach matek. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, 2014, nr 13 (współautor: K. Ćwirynkało)
• Rola dziadków we wspieraniu dzieci z niepełnosprawnością W: B. Jachimczak, K. Pawelczak, A. Wojciechowska (red.), Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu. Inny w przestrzeni społecznej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Psychologia i Pedagogika nr 217, Poznań 2014
• Osoby z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziny wobec umierania, śmierci i żałoby. »Niepełnosprawność i Rehabilitacja«, 2014, nr 3
• Relacje rówieśnicze uczniów z niepełnosprawnością w nauczaniu inkluzyjnym – wybrane problemy. „Problemy Wczesnej Edukacji”, 2014, nr 4 (27) (współautor: K. Ćwirynkało)
• Droga do radości i satysfakcji z macierzyństwa dziecka z zespołem Downa. Raport z badań. „Studia nad Rodziną”, 2014, nr 2 (34) (współautor K. Ćwirynkało)
• Przystosowanie się do sytuacji niepełnosprawności swojego dziecka – doświadczenia matek i ojców dzieci z zespołem Downa. W: E. Zasępa (red.), Doświadczanie choroby i niepełnosprawności, Wydawnictwo APS, Warszawa 2015
• Rola stowarzyszeń pozarządowych działających na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną w opinii rodziców. „Niepełnosprawność i Rehabilitacja”, 2015, nr 3 (rok XV) (współautor: K. Ćwirynkało)
Wybrane artykuły w j. obcych:
• Children with mental retardation in Poland – ways of improving and protecting physical condition (in:) W.W. Kolbanov (ed.) Care of educational institutions about children health. AWSPP, Saint Petersburg, 2006
• Polish ways of supporting children with learning difficulties. “Special Education” Volume 13, Number 1, March 2008, Sofia (współautor: S. Przybyliński)
• The Internet – Supporting of Normalization of People with Disabilities (in:) T. Żółkowska, I. Ramik-Mażewska (ed.), Special Pedagogy in Researches and Scientific Analysis, ZAPOL, Szczecin 2009
• Stališča staršev otrok z Downovim sindromom do njihove spolnosti. »Defectologica Slovenica. Specialna in Rehabilitacijska Pedagogika« Vol. 18 (2), 2010 (współautor: M. Strle)
• Parents’ attitudes towards the sexuality of their children with Down syndrome (in:) B. Ostapiuk, K. Żółkowska, T. Żółkowska (ed.), Facets of the disability. Volumina.pl Daniel Krzanowski, Szczecin 2011
• Children with Intellectual Disabilities and their Families in Poland – form Patients to Citizens. (in:) S. Scăunaş, V. Tabără, E. Străutiu (ed.), Political Science, International Relations and Security Studies. Lucian Blaga University of Sibiu, Sibiu 2015
Staże naukowe, naukowo-dydaktyczne i wyjazdy studyjne:
• „Opieka nad dziećmi niepełnosprawnymi umysłowo w Austrii, Niemczech i Szwajcarii z zagadnieniami rehabilitacji społeczno-zawodowej”, Klaus (Austria) 2009,
• „Rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych umysłowo i motorycznie we Francji”, Lyon (Francja) 2010,
• „Rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych w Hiszpanii na przykładzie Katalonii”, Calella – Barcelona (Hiszpania) 2011,
• Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Uniwersytet Roma Tre, Uniwersytet La Sapienza, Papieski Uniwersytet Salezjański, Rzym (Włochy) 2013,
• Univeristy of Zadar, Department of Teachers and Preschool Teachers’ Education „Staff training mobility”, Zadar (Chorwacja) 2015
• University of Zagreb, Department of Inclusive Education and Rehabilitation, Zagreb (Chorwacja) 2015.
Granty i projekty badawcze:
• Grant badawczy KBN (projekt N107 020 31/2171) na temat: Relacje i doświadczenia społeczne dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Funkcja pełniona - wykonawca projektu (lata 2006-2009)
• Grant badawczy ze środków PFRON numer BEA/000017/BF/D pt. „Przemoc wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną. Badanie pilotażowe”. (PSOUU Warszawa). Funkcja pełniona – wykonawca (członek zespołu ekspertów - ekspert konsultacyjny) (lata 2013-2015)
Kontakt:
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Konsultacje:
pokój 110 (ul. Żołnierska 14)