Działalność badawcza Instytutu Nauk Pedagogicznych obejmuje szerokie spektrum pól problemowych pedagogiki. Obszary dyskursu naukowego w poszczególnych katedrach jawią się następująco:

Katedra Pedagogiki Specjalnej i Resocjalizacji

1. pedagogika specjalna ogólna – wsparcie, rehabilitacja, kształcenie, wychowanie, podmiotowość i inkluzja osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, dorosłość, seksualność, rodzicielstwo i starość osób z różnymi typami niepełnosprawności, sytuacja psychospołeczna rodzin osób z niepełnosprawnościami (rodzice, rodzeństwo), kształcenie pedagogów specjalnych, autonomiczne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością, rodzina (biologiczna, adopcyjna, zastępcza) osób z niepełnosprawnością, wpływ wczesnych doświadczeń traumatycznych na rozwój dziecka.
2. edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną/oligofrenopedagogika – rehabilitacja osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, rehabilitacja osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną, sytuacja psychospołeczna rodzeństwa osób z głębszym i lekkim stopniem niepełnosprawności intelektualnej, funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością intelektualną, samostanowienie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, związki uczuciowe i rodzicielstwo dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną, edukacja inkluzyjna uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
3. tyflopedagogika – rehabilitacja osób z zaburzeniami analizatora wzroku, komunikowanie się osób niewidomych i słabowidzących, rodzicielstwo osób głuchoniewidomych oraz  rehabilitacji wzroku osób słabowidzących.
4. pedagogika głuchoniewidomych – rehabilitacja osób z równoczesnym uszkodzeniem wzroku i słuchu, badania epidemiologiczne populacji osób głuchoniewidomych w Polsce.
5. pedagogika korekcyjno-kompensacyjna – rodzinne uwarunkowania dysleksji i dysortografii u dzieci w młodszym wieku szkolnym, pierwotne i wtórne następstwa dysleksji i dysortografii, symptomatologia dysleksji i dysortografii, system rewalidacji dzieci dyslektycznych.
6. pedagogika resocjalizacyjna i penitencjarna – przestępczość i zachowania ryzykowne młodzieży oraz osób dorosłych, patologia społeczna w środowisku otwartym, uzależnienia, współczesne zagadnienia resocjalizacyjne, patologiczne korzystanie z nowych mediów, proces resocjalizacji w środowisku otwartym i instytucjonalnym, problematyka kary pozbawienia wolności, historia więziennictwa, międzynarodowe systemy penitencjarne, funkcjonowanie człowieka w przestrzeni inkarcerowanej, w tym zjawisko podkultury więziennej i jego wpływ na proces resocjalizacji osób pozbawionych wolności, tatuaż więzienny i przestępczy, wielowymiarowość funkcjonowania osadzonych „niebezpiecznych”, funkcjonowanie kobiet – byłych skazanych w przestrzeni społecznej.
7. pedagogika lecznicza – psychospołeczne problemy dzieci, młodzieży z chorobą terminalną oraz ich rodzin, psychoonkologia dzieci i młodzieży, opieka paliatywna i hospicyjna, relacja lekarz-pacjent, rehabilitacja osób z chorobą przewlekłą,
8. surdopedagogika – wczesna stymulacja rozwoju dziecka z uszkodzonym słuchem, komunikowanie się osób niesłyszących w małżeństwie z partnerem słyszącym, rehabilitacja dziecka z wielozakresowymi uszkodzeniami w tym słyszenia, osoba z uszkodzonym słuchem w rodzinie, funkcjonowanie osób z uszkodzonym słuchem w środowisku, relacje z innymi osobami niesłyszącymi oraz ze słyszącymi, rodziny osób z uszkodzonym słuchem, kultura Głuchych.
9. inne – rehabilitacja dzieci z autyzmem, społeczne funkcjonowanie dzieci z autyzmem.

Katedra Psychologii Klinicznej, Rozwoju i Edukacji

W obszarze zdrowia i dobrostanu psychicznego:

1. Biopsychospołeczne uwarunkowania nadmiernej masy ciała uwzględniających weryfikację efektu wpływu czynników psychologicznych  oraz czynników genetycznych na masę ciała kobiet w wieku wczesnej dorosłości.
2. Zjawiska uzależnień behawioralnych, przede wszystkim w kontekście portali społecznościowych oraz gier komputerowych, wśród młodzieży i osób dorosłych
3. Zagadnienia seksualności i tożsamości płciowej, w tym: postrzegania osób niehetoroseksualnych i transpłciowych w sporcie, wpływie języka i stereotypów na postrzeganie kobiet i mężczyzn, męskości w różnych krajach, wielość ról w życiu kobiet.
4. Funkcjonowanie psychologicznego i fizycznego sportowców.
5. Rozwój siły i odporności psychicznej.

W obszarze współczesnych zjawisk i problemów uwzględniających grupę dzieci i młodzieży:

1. Diagnozowanie problemów społecznych (w tym głównie agresji i przemocy oraz zachowań ryzykownych), uwarunkowanie ich występowania, a także projektowanie działań o charakterze zapobiegawczym, także w zakresie profilaktyki skutków funkcjonowania sekt.
2. Wpływ, jaki reprezentacja umysłowa postaw interpersonalnych a także myślenie kontrfaktyczne może wywierać na odczuwany żal dotyczący minionych relacji interpersonalnych.
3. Uwarunkowania psychospołeczne i kulturowe partycypacji społecznej i aktywności obywatelskiej.

Katedra Dydaktyki i Wczesnej Edukacji

1. Badania nad dziećmi i dzieciństwem; sytuacja szkolna uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
2. Dyskursywność znaczeń w programach kształcenia i podręcznikach dla klas młodszych; warunki instytucjonalnej socjalizacji dziecka; funkcjonowanie dzieci jako uczestników i kreatorów świata społecznego.
3. Idea społecznej partycypacji dzieci wobec rzeczywistości edukacyjnej. Uczenie się rówieśnicze dzieci na poziomie przedszkolnym.
4. Nowe perspektywy teoretyczne (i praktyczne) dla myślenia o wczesnej edukacji matematycznej. Konstruktywizm w edukacji matematycznej.
5. Kształcenie nauczycieli – zmiany i ich uwarunkowania.
6. Nowe oblicza kultury dziecięcej w dobie Internetu – e-kultura, kompetencje informacyjno-komunikacyjne w edukacji.
7. Znaczenia historyczne w edukacji początkowej, niepowodzenia szkolne.
8. Wczesna edukacja muzyczna – konteksty teoretyczno-praktyczne. Kultura szkoły muzycznej.
9. Konteksty antropologiczne, historyczne, polityczne, międzykulturowe, a także edukacyjne muzyczno-estetycznego fenomenu muzyki popularnej XX i XXI wieku.

Katedra Pedagogiki Ogólnej i Opiekuńczej

1. Przemiany społeczne w XXI wieku (emancypacja, zagrożenia, ryzyko, patologie, działania, funkcjonowanie mniejszości narodowych, nowe wyzwania)
2. Współczesna rodzina (transnarodowość, regionalizm, aktywizacja środowiska, zagrożenia, wsparcie społeczne)
3. Pedagogika kultury i edukacja kulturalna (twórczość, zdolności, animacja, ortodoksja, przemiany kulturowe)
4. Historia, teoria i filozofia wychowania - metapedagogika

Katedra Pedagogiki Społecznej i Metodologii Badań Edukacyjnych

1. Metodologia jakościowych oraz stosowanych badań społecznych

W tym zakresie   podejmowane są studia i badania min. nad metodologią ewaluacji edukacyjnej, stosowanymi badaniami społecznymi w tym szczególnie metodologią case study, badań w działaniu oraz praktyką opartą na dowodach naukowych (evidence based practice).

2. Badania nad nauczycielem

W tej sferze prowadzone są badania, których przedmiotem jest praca i socjalizacja zawodowa nauczycieli oraz problematyka tranzycji zawodowych. Innym wątkiem w tym zakresie są badania nad rolą refleksji w pracy nauczyciela.

3. Socjologia edukacji

Podejmowane tutaj badania podejmują następujące kwestie: (nie)równość i edukacja - m.in. różnicowanie procesów społecznych oraz edukacyjnych ze względu na płeć czy rodzinę pochodzenia; mechanizmy reprodukcji, wykluczania i dyskryminacji w edukacji, w rodzinie i na rynku pracy; rola edukacji w utrwalaniu nierówności i wyrównywaniu szans życiowych młodzieży i dorosłych;  rodziny - m.in. przebieg socjalizacji do ról płciowych, specyfika współczesnego rodzinnego środowiska wychowawczego, zasady i dynamika relacji wewnątrzrodzinnych ze szczególnym uwzględnieniem relacji małżeńskich/partnerskich, zmiany w funkcjonowaniu współczesnych związków/rodzin, „nowe” macierzyństwo i ojcostwo, nieformalne uczenie się (dorosłych) w rodzinie; zagadnienie mobilności społecznej oraz uwarunkowania nieformalnej edukacji dorosłych w środowisku rodzinnym.

4. Kształcenie w szkole wyższej

Studia i badania empiryczne w tym zakresie odnoszą się do  kwestii procesów uczenia się w przestrzeni cyfrowej wspomaganych nowoczesnymi technologiami. Realizowane projekty badawcze  bazują na koncepcjach refleksyjnego uczenia się, transformatywnego uczenia się oraz konektywizmu.

5. Praca socjalna

W tym obszarze prowadzone są badania nad współczesnymi paradygmatami pracy socjalnej oraz profesjonalizacją w pracy socjalnej; kształceniem do pracy socjalno-wychowawczej w kontekście polskim i europejskim; systemami wsparcia rodziny oraz opieką nad dzieckiem i pracą socjalną z rodziną ryzyka; społeczno-pedagogicznymi kontekstami wykluczenia, aktywizacji i integracji oraz bezdomności. W dorobku katedry w tej dziedzinie znajdują się także prace nad współczesną metodyką pracy socjalnej oraz metodyką pracy resocjalizacyjnej (ze szczególnym uwzględnieniem metodyki pracy kuratora sądowego) oraz przenikaniem obu praktyk. Celem tych badań jest poszukiwanie skutecznych metod i form pracy z rodzinami wymagającymi wparcia środowiskowego a także diagnoza ograniczeń systemowych w organizowaniu działań praktycznych w zawodach pomocowych. Istotnym wątkiem w tym zakresie są również badania nad spektrum autyzmu oraz funkcjonowaniem osób autystycznych i rodzin osób autystycznych.

6. Animacja społeczno-kulturalna

Badania prowadzone w tej dziedzinie odnoszą się w szczególności do kultury studenckiej i teatru studenckiego.

Wybrane publikacje pracowników Instytutu Nauk Pedagogicznych (2015-2020)

Antoszewska B. (2018), KU CZŁOWIEKOWI. Doświadczanie relacji z pacjentem w narracjach lekarzy. Wybrane zagadnienia pedagogiki leczniczej, Kraków Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Bartnikowska U. (2018), Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci z rodzin zastępczych - raport z badań, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” nr 31.

Bielinis L.,(2018). Why do want me to learn connectively but test me individually? Socially embedded learning at the University. W: V. Lubkina i A. Zvaigzne (red.), Society. Integration. Education. Proceedings of the International Scientific Conference May 25th-26th Vol. 1. (39-56). Rezekne: Rezekne Academy of Technologies.

Bojarska-Sokołowska A. (2019), Pozaszkolne formy edukacji matematycznej: popularyzacja matematyki, interaktywność w kształceniu, kultura matematyczna, Wydawnictwo UWM, Olsztyn.

Ciczkowska-Giedziun, M. (2016). Praca socjalno-wychowawcza z rodziną. Od teorii do praktyki. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Czołgoszewski J.(2016), Powstanie i działalność pierwszego nowoczesnego więzienia w I Rzeczypospolitej. „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” vol. 35, nr 2.

Ćwirynkało K. (2018), Kobiecość z perspektywy kobiet z niepełnosprawnością intelektualną – raport z badań fokusowych. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” nr 32.

Dankowska-Kosman, M., Staszkiewicz-Grabarczyk,I. (2018). Portale społecznościowe w doświadczeniach ośmiolatków. „Problemy Wczesnej Edukacji” 2(41).

Frankowiak, J. (2016). Młodzież a sekty: udział licealistów w programie profilaktycznym w kontekście podatności na działanie grup psychomanipulacyjnych. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Garbula J.M., Kamińska K.D. (2020), Mikroświaty dziecięcych niepowodzeń w szkole. Studium socjopedagogiczne, Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Górniewicz J. (2016), Memoria universitatis, Pamięć uniwersytetu, Toruń, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.

Grabowski A., Broemer P. (2018). Nature vs. nurture and the flexibility of gender stereotypes: Counterstereotypical information can both diminish and enhance ingroup stereotyping. “Polish Psychological Bulletin”. vol. 49 (2)..

Grochalska, M. (2017), Kobiety w związkach intymnych. Studium empiryczno-krytyczne, Warszawa: Wydawnictwo Difin.

Guziuk-Tkacza M. (2019), Migracje i migranci w kontekście transkulturowości. Diagnoza pedagogiczna, Olsztyn, Wydawnictwo UWM.

Kalinowska A. (2019), Studenckie koncepcje potoczne o edukacji matematycznej w klasach początkowych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Kamasz, E. (2018). Transgender people and sports. “Journal of Education, Health and Sport”, 8(11).

Kantowicz E., (2013), Developments and barriers in social work with families and children at risk  in Poland. W: Gesellschaftlicher Aufbruch, reale Utopien und die Arbeit am Sozialen. Hrsg. Susanne Elsen, Anna Aluffi Pentini, Bu Press –Bolzen University Press, Bolzano.

Kędzierska H.(2018) Professional socialization of novice teachers: between the cultura of academia and the workplace culture, Society, Integration, Education: Higher Education, Web of Science Core Collection, http://10.0.69.106/sie2018vol1.3309.

Kowalik-Olubińska M., Sytuacja psychospołeczna ucznia z ADHD w klasie szkolnej – perspektywa dziecka.  „Problemy Wczesnej Edukacji” 2019, nr 4.

Krzywosz-Rynkiewicz, B, Zalewska, A.M. Kennedy K.J. (red). (2018), Young people and active citizenship in post-Soviet times,  London: Routledge.

Kurkowski C. (2019), Kształtowanie się wspólnoty i sił społecznych na Warmii i Mazurach. Studium socjopedagogiczne, Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Labiak D. (2016), Psycho-pedagogical aspects of the work of teachers in first level music schools in Poland. In: Person, color, nature, music, M. Cacka, Dz. Ilisko, A. Slahova (eds.), Daugavpils Mark Rothko Art Centre, Daugavpils.

Leszczyńska-Rejchert A. (2019), Wbrew stereotypom – pomyślna starość wyjątkowych seniorów. Studium z pedagogiki społecznej. Olsztyn, Wydawnictwo UWM.

Lisowska K., Gancewski J. (2018), Rola kobiety na Warmii i Mazurach (XIX i pierwsza połowa XX wieku), Olsztyn, Polskie Towarzystwo Historyczne.

Litwic-Kaminska, K., Kotyśko, M. (2018). Temperament and chronotype among academic athletes – perspective of the regulative theory of temperament. “Current Issues in Personality Psychology” 6(1).

Łachacz T., Dziekońska J. (2017), In the network doubts and perspectives. Consequences of the digitization of modern socjety. „Internal Security”, vol. 9.

Łuczak E.(2019), Współczesne zagrożenia dla zdrowia psychicznego młodzieży - nowymi wyzwaniami edukacyjnymi. „Kwartalnik Pedagogiczny” Tom 64, Nr 2 (252).

Maciejewska M.(2018), Ewaluacja w polskich szkołach – od przymusu do dialogu, „Zarządzanie Publiczne. Zeszyty Naukowe UJ”, nr 1.

Małyska A.(2019), Kreatywność w późnej dorosłości – narracje seniorów, Olsztyn, Wydawnictwo UWM.

Małysz, Z. (2019). Gry komputerowe a agresywność i agresja/zachowania agresywne dzieci i młodzieży. Przyczynek do psychopedagogicznej analizy problemu,  „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, 2019 (4).

Michalak M. (2020), Polish psychedelic rock: a game of appearances [w:] Made in Poland: studies in popular music, red. Patryk Gałuszka, Routledge – Taylor & Francis Group, New York.

Mizerek H. (2017), Ewaluacja edukacyjna. Interdyskursywne dialogii i kontrowersje, Kraków: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.

Myśliwczyk I. (2019), Uznanie dorosłości człowieka z niepełnosprawnością (Studium socjopedagogiczne narracji osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębszym), Kraków 2019, ss. 314, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Nosek K. (2018), Migracje zarobkowe a poczucie jakości życia rodzin transnarodowych, Olsztyn 2018, Centrum Badań Społecznych.

Nowicka M. (2019), Pełnomocność dziecka w edukacji wczesnoszkolnej w odsłonie krytycznych zdarzeń. "Studia Edukacyjne" nr 55.

Obara-Gołębiowska, M., Brycz, H., Lipowska, M., Lipowski, M. (2018). The role of motivation to reduce obesity among elderly people: response to priming temptation in obese individuals. “International Journal of Environmental Research and Public Health”15, 244.

Olubiński A. (2018), Aktywność i działanie jako forma edukacji do samorealizacji, czy zniewolenia w świetle założeń edukacji humanistycznej i krytyczno – emancypacyjnej, Kraków 2018, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Ostrouch-Kamińska J., Vieira C. C. (Eds.) (2015). Private World(s). Gender and Informal Learning of Adults. Rotterdam: Sense Publishers.

Piotrowski P. (2019), Sytuacje wychowawcze w ujęciu metapedagogiki – zarys ontologii wychowania, Toruń 2019, Wydawnictwo Adam Marszałek.

Przybyliński S. (2016), Na krawędzi więziennej egzystencji - skazani "cwaniacy" w soczewce podkulturowego spojrzenia. „Resocjalizacja Polska” nr11.

Pulińska U., Radziszewska M. (2019), 50 lat olsztyńskiej pedagogiki: narodziny, konteksty, wyzwania, Olsztyn 2019, Wydawnictwo UWM.

Sarzała D. (2016), Zakład karny jako instytucja totalna a zachowania patologiczne więźniów, „Wychowanie na co Dzień”, 4 (259).

Sławińska M., Kaczmarczyk M. (2019), Opinie o przebiegu praktyki studenckiej jako źródło informacji o kompetencjach przyszłych nauczycieli, „Edukacja, Studia, Badania, Innowacje”, nr 1.

Stańczak M (2019), Doświadczenie rodzin w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności dzieci. Perspektywa pedagogiczna, Kraków 2019, Oficyna Wydawnicza Impuls.

Suświłło M., Sztuka mała czy wielka? Refleksje nad twórczością dziecka. "Problemy Wczesnej Edukacji" Issues in Early Education 2019, 44(1).

Zalewska, A.M., Krzywosz-Rynkiewicz, B., Clough, P.J., Dagnall, N. (2019). Mental toughness development through adolescence: Effects of age group and community size, “Social Behavior and Personality” 47 (1).

Zaorska M. (2015), Niepełnosprawność sprzężona – wybrane zagadnienia teorii i praktyki pedagogicznej, Olsztyn, Wydawnictwo UWM. 

Zaworska-Nikoniuk D. (2015), Ciąża i macierzyństwo na portalach internetowych. Aspekty edukacyjne, Olsztyn, Wydawnictwo UWM.

Żeromska-Charlińska J. (2017), Perspektywa jakości życia zabójcy-krytyczna dyskusja znaczenia wielokontekstualności doświadczeń. „Resocjalizacja Polska”, nr 14.

Żyta A. (2019), Problemy i wyzwania związane z procesami starzenia się - w poszukiwaniu optymalnych sposobów wspierania osób niepełnosprawnych (w tym niesamodzielnych). „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 34.