Instytut powstał w 1989 roku, a pod obecną nazwą funkcjonuje od 1 lipca 2001 r.

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski otrzymał uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce i administracji. Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów decyzję o przyznaniu podjęła 29 października 2020 roku.

Aktualnie prowadzimy kształcenie na kierunkach studiów: politologii i stosunkach międzynarodowych, bezpieczeństwie narodowym, socjologii oraz analityce i zarządzaniu publicznym.