Z wielkim bólem przyjęliśmy wiadomość, iż w dniu 25 sierpnia 2024 r. odszedł od nas na zawsze prof. dr hab. Kazimierz Zbigniew Kwieciński. Pan Profesor był  wybitnym Uczonym, Mistrzem i Nauczycielem wielu pokoleń polskich pedagogów, również z naszego środowiska. W latach 1998 – 2006 kierował Katedrą Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej na naszym Wydziale.

Nie ma chyba w naszym kraju pedagoga, który nie znałby Pana Profesora – albo osobiście, albo z licznych publikacji. Wraz z Jego odejściem środowisko polskich pedagogów utraciło wybitnego Uczonego i Humanistę, prawdziwego Mistrza, krytycznego Badacza, uważnego Obserwatora, troskliwego i wspierającego Nauczyciela, niezwykłego Człowieka.

Profesor Zbigniew Kwieciński był pedagogiem i socjologiem edukacji. Urodził się 26 grudnia 1941 w Lubrańcu. W 1964 r. uzyskał tytuł magistra pedagogiki z filologią polską (Wydział Humanistyczny UMK) i kolejno doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika (1970, Wydział Humanistyczny UMK), doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika (1973, Wydział Humanistyczny UMK), prof. nadzw. nauk humanistycznych (1979), prof. zw. nauk humanistycznych (1987). Prowadził badania etnopedagogiczne nad funkcjonowaniem szkół wiejskich w różnych typach środowisk. W Stacji Naukowej Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN w Toruniu zrealizował zespołowe, wieloletnie badania nad związkiem rozwoju ludzi w pełnym cyklu życia ze zmianami społecznymi i poziomem zdobytego wykształcenia. W tejże placówce prowadził przez wiele lat seminaria nad implikacjami edukacyjnymi i pedagogicznymi kryzysów i gwałtownych zmian społecznych, które z czasem okazały się ważnym początkiem odnowy polskiej pedagogiki i jej zbliżenia do nurtów zachodnich. Stworzył własną szkołę krytycznego myślenia o edukacji. Wypromował 36 doktorów. Z Jego inicjatywy powstały ważne dla rozwoju pedagogiki w Polsce czasopisma: „Socjologia Wychowania – Acta Universitatis Nicolai Copernici”, „Forum Oświatowe” i „Studia Edukacyjne”.

W całej karierze zawodowej profesor Zbigniew Kwieciński był zatrudniony m.in. jako nauczyciel w wiejskiej szkole, a później jako badacz i nauczyciel akademicki w Instytucie Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie najpierw był dyrektorem Instytutu Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych, a później pierwszym dziekanem nowopowstałego Wydziału Studiów Edukacyjnych, w Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu, a także w naszej Uczelni, kierując w latach 1998-2006 Katedrą Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej.

Pełnił również liczne funkcje poza jednostkami akademickimi. Przez 6 kadencji był członkiem Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, członkiem Komitetu Badań Naukowych, współzałożycielem i wieloletnim przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, a od 2014 r. jego Honorowym Przewodniczącym. Od 2007 r. był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a od 2013 członkiem rzeczywistym PAN. Od 1975 r. nieprzerwanie był również członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, zaś od 2013 r. – członkiem tytularnym Europejskiej Akademii Nauki, Sztuki i Literatury w Paryżu.

Profesor Zbigniew Kwieciński był wybitnym Uczonym, Badaczem i Autorem przełomowych publikacji z zakresu socjologii edukacji i pedagogiki krytycznej. Za swoje osiągnięcia naukowe otrzymał m.in. Nagrodę Premiera RP (za tryptyk książkowy: Wykluczanie, Nieuniknione, Bezbronni). W uznaniu zasług został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi. Cztery uczelnie uhonorowały Go najwyższym akademickim wyróżnieniem – w 2004 r. otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Opolskiego, a później kolejno Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (2007), Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu (2011) i Uniwersytetu Śląskiego (2014). Otrzymał również medale: za szczególne zasługi dla rozwoju naszego Uniwersytetu, a także UMK i UKW, za zasługi dla rozwoju pedagogiki współczesnej przyznany przez WSE UAM, dla rozwoju polskiej pedagogiki przyznawany wybitnym pedagogom przez KNP PAN, oraz medal Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, przyznawany m.in. zasłużonym członkom Towarzystwa w dowód uznania szczególnych zasług na rzecz rozwijania nauk pedagogicznych oraz popularyzacji ich osiągnięć w kraju i za granicą.

Żegnamy naszego Mistrza i Nauczyciela, dziękując za Jego wspierającą obecność, za uważność i troskę, której doświadczyliśmy jako Jego uczniowie i uczennice, jako współpracownicy – koleżanki i koledzy; wyrażając wdzięczność za inspiracje i polecane lektury, za rewolucyjne myśli i krytyczne teksty, które będą nam zawsze towarzyszyć, i z których inspiracje czerpać będą kolejne pokolenia pedagogów. Cześć Jego Pamięci!

Pogrążonej w smutku Rodzinie i Bliskim Pana Profesora

składamy wyrazy najgłębszego współczucia

 Społeczność Wydziału Nauk Społecznych

Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Ceremonia pogrzebowa Profesora Zbigniewa Kwiecińskiego odbędzie się 2 września 2024 roku w Toruniu o godz. 14.30 (Centralny Cmentarz Komunalny, ul. Grudziądzka 192)