UWM stał się na trzy dni (16-18 września) stolicą pedagogów. Razem z nimi o współczesnych wyzwaniach w wychowaniu dziecka debatują psycholodzy, socjolodzy, antropolodzy, prawnicy. Pomysłodawcą zjazdów pedagogicznych był prof. Zbigniew Kwieciński, pedagog i socjolog wychowania, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego i jego wieloletni przewodniczący. Zjazdy odbywają się co trzy lata. Organizuje je zarząd główny Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego wraz z jakimś ośrodkiem akademickim w Polsce. Trzy lata temu ten zjazd był organizowany w Poznaniu na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Każde spotkanie ma inny temat, chociaż kontynuuje i rozwija wcześniejsze zagadnienia.

– Cieszę się, że jest to zjazd, a nie konferencja, która zazwyczaj jest bardzo specjalistyczna i na której spotykają się osobno np. pedagodzy specjalni czy wczesnoszkolni i debatują nad określonym tematem. Zjazd to spotkanie wszystkich subdyscyplin pedagogiki, np. pedagogiki społecznej, opiekuńczej, których reprezentanci spotkają się w jednym miejscu. Obradujemy wokół wspólnego tematu rozpisanego na jedenaście sekcji. To świetna okazja do wymiany myśli i poglądów, do rozwoju naukowego. Słuchamy siebie nawzajem, rozmawiamy ze sobą i to nas bardzo inspiruje – mówi dr hab. Marzenna Nowicka, prof. UWM, wiceprzewodnicząca komitetu organizacyjnego. I dodaje, że jako organizatorzy chcą promować miejsce spotkania, by Olsztyn był widoczny na pedagogicznej mapie Polski.

Jeden ze zjazdów odbywał się już w Olsztynie – w 2001 r. Były to pierwsze lata funkcjonowania Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego i dekada po przemianach ustrojowych, które wpłynęły także na debaty o wychowaniu do wolności.

– W 2001 r. mieliśmy 1100 osób, więc przedsięwzięcie było większe. Teraz mamy ok. 400. Liczymy na to, co będzie się działo w kuluarach, na dodatkowe rozmowy po i o prelekcjach. Druga część tematu zjazdu to zadania wychowania. Będziemy się zastanawiać, jakie zadania mamy i jak je przenieść na praktykę, jak mamy kształcić współczesne dziecko – mówi prof. Marzenna Nowicka. I dodaje, że na poprzednim zjeździe rozmawiano o przesileniu w nauce i kulturze.

Do olsztyńskiego zjazdu w 2001 odniósł się dr Wiktor Sawczuk z Wydziału Nauk Społecznych UWM.

– Mieliśmy wtedy dwadzieścia kilka sekcji. Ja byłem odpowiedzialny za ich organizację na terenie całego kampusu kortowskiego. To było naprawdę logistyczne wyzwanie, bo wydarzenie odbywało się na wszystkich wydziałach. Wydział Nauk Społecznych czekał dopiero na swój budynek – wspomina dr Wiktor Sawczuk.

Zjazdy odpowiadają na aktualne pytania 

– Dla Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego organizacja zjazdu pedagogicznego jest ogromnym wyróżnieniem. Odbieramy to jako oznakę szacunku i uznania do środowiska pedagogów w Olsztynie – przyznaje dr hab. Joanna Ostrouch-Kamińska, prof. UWM, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego i wiceprzewodnicząca PTP.  Organizatorka zwróciła uwagę, że celem zjazdu jest nie tylko prowadzenie debat, ale i tworzenie więzi. Przez trzy dni ich uczestnicy chcą poznawać siebie nawzajem, miasto i kampus.

Prof. Piotr Kostyło podkreślił, że organizacja takiego zjazdu to ogromne przedsięwzięcie, wymagające wielomiesięcznych i wieloletnich przygotowań: zarówno w obszarze organizacyjnym, jak i koncepcyjnym. Zjazdy rozpoczęły się w 1993 r.

– Pierwsze zjazdy udzielały odpowiedzi na pytanie, jaka jest nasza tożsamość. Ono było naglące dla wszystkich osób zajmujących się nauką i edukacją. Odpowiadaliśmy na to pytanie przez kolejne zjazdy, krok po kroku podejmując zagadnienia, które należało podjąć w kontekście zmieniającej się kultury i wychodzenia ze stanu autorytaryzmu ku wolności i odpowiedzialności – mówi prof. Piotr Kostyło z Uniwersytetu WSB Merito w Toruniu, przewodniczący PTP. – Ten zjazd będzie obradował pod hasłem człowieczeństwa jako problemu pedagogiki i zadania wychowania. Jak to człowieczeństwo rozumieć i je ratować, biorąc pod uwagę kulturę, w jakiej wzrastamy od ponad 35 lat? Od strony konceptualnej poruszamy się w tym obszarze pełni nadziei, ale też niepokoju, biorąc pod uwagę to, co się w tej chwili dzieje w Polsce i to, co dzieje się za naszymi granicami. Nie możemy na to być obojętni. Jesteśmy częścią globalnego, europejskiego świata. Jesteśmy za ten świat odpowiedzialni.

Człowieczeństwo jest wyzwanie i zadanie

Prof. Bogusław Śliwerski z Uniwersytetu Łódzkiego, honorowy przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, zwrócił uwagę, że tematyka zjazdu dotknie także wojny polsko-polskiej, wojny kulturowej, populistów z naukowcami i wojny ideologicznej, bo pytania o człowieczeństwo to także pytania o wartości.

– Na pewno będziemy tutaj bardzo zróżnicowani. Będziemy się w różnych wymiarach pedagogicznych spierać, bo przecież pedagogika to nie tylko szkoła. To całe środowisko pozaszkolne, resocjalizacja, ale też kultura. Będziemy się spierać o istotę kształcenia, wychowania, poziom edukacji w naszym państwie i odpowiedzialności polityków za to, czego nie realizują, a do czego się zobowiązali. Nasze rozmowy powinny posłużyć kolejnym zmianom, a przynajmniej refleksji i kolejnym projektom badawczym – wyjaśnia prof. Bogusław Śliwerski.

Prof. Agnieszka Cybal-Michalska z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, przewodnicząca Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, podkreśliła, że zjazd jest przyczynkiem do debaty odpowiedzialnej przed nauką, prawdą, wiedzą i społeczeństwem.

– Pedagogika nieustannie stawia sobie pytania, do jakiego świata wychowywać, jak pogodzić trwałe wartości i zmienny świat, jakie powinno być wychowanie dla przyszłości – mówi prof. Agnieszka Cybal-Michalska. –  Poprzedni zjazd dotyczył kategorii przesilenia i podczas spotkania nurtowało nas pytanie, jaki jest obecnie świat. Naturalną konsekwencją jest postawienie sobie pytania, jaki jest człowiek, który w rzeczywistości partycypuje. Jakie są relacje człowieka z tym światem? A co więcej, w przypadku pedagogiki jesteśmy uprawnieni do tego, aby również poszukiwać odpowiedzi, jakie powinny być te relacje.

Prof. Marek Konopczyński z Uniwersytetu w Białymstoku, pełnomocnik Ministra Sprawiedliwości do spraw nieletnich, zwrócił uwagę na temat bezpieczeństwa dzieci.

– Żyjemy w czasach, w których poczucie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży jest zagrożone, dlatego poruszymy ten temat, ale nie tylko w kontekście zagrożenia fizycznego, ale także jako bezpieczeństwo socjalne, ekonomiczne, psychologiczne – mówi prof. Marek Konopoczyński. Ekspert zwraca uwagę, że liczba samobójstw dzieci i młodzieży, chociaż w tym roku się zmniejszyła, to nadal jest wysoka. Prof. Konopczyński przywołał także niebezpieczne zjawisko szon patroli. – Przygotowywane są akty prawne, które podnoszą poziom bezpieczeństwa młodego pokolenia, w tym również pokolenia, które jest marginalizowane kulturowo, ekonomicznie, społecznie. Zjazd jest bardzo ważnym przyczynkiem do ogólnopolskiej dyskusji i wskazania, że pedagogika w tych czasach ma szczególną rolę do odegrania, ponieważ łączy teorię z praktyką.

Miejsce wymiany wiedzy i dyskusji

Zjazd razem z prof. Ostrouch-Kamińską i prof. Kostyło otworzył rektor UWM, prof. Jerzy Przyborowski. Podkreślił ważny dorobek olsztyńskiej pedagogiki, której historia sięga Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Do uczestników zjazdu za pośrednictwem filmu wideo zwrócił się także minister nauki i szkolnictwa wyższego, dr inż. Marcin Kulasek, absolwent UWM.

– Doceniam, że dzięki państwa zaangażowaniu grono pedagogów z ośrodków akademickich z całej Polski zyskuje szansę merytorycznej debaty o kluczowych wyzwaniach edukacyjnych współczesnego świata – mówił minister.

Uczestników przywitali także włodarze regionu i miasta, a także przewodnicząca Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. Wszyscy podkreślali, jak ważne są dyskusje o człowieczeństwie i wychowywanie do niego w dynamicznie się zmieniającej rzeczywistości.

Program z tytułami wystąpień i nazwiskami prelegentów dostępny jest stronie wydarzenia.

Anna Wysocka

Fot. Janusz Pająk

Źródło: https://uwm.edu.pl/aktualnosci/w-olsztynie-trwa-xii-ogolnopolski-zjazd-pedagogiczny