Katedra Socjologii powstała w styczniu 1998 roku na Wydziale Pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie, a następnie – po powstaniu w roku 1999 Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego, funkcjonowała w ramach Wydziału Pedagogiki i Wychowania Artystycznego. Przez krótki okres wchodziła w skład Instytutu Pedagogiki Społecznej, a od stycznia 2000 roku funkcjonuje jako samodzielna Katedra. 1 lipca 2002 roku Katedra została włączona w strukturę Wydziału Humanistycznego – w dalszym ciągu jako odrębna jednostka organizacyjna. Kierownikiem Katedry, od początku jej istnienia, była prof. dr hab. Zofia Kawczyńska – Butrym. Obecnie (od stycznia 2004) Kierownikiem Katedry jest dr hab. Marek Sokołowski prof. UWM. Zmianie ulegał też skład osobowy Katedry. W związku z włączeniem Katedry w strukturę Wydziału Humanistycznego i otwarciem kierunku socjologia (październik 2002) w skład Katedry weszli, oprócz jej dotychczasowych pracowników, również socjologowie, prowadzący zajęcia z socjologii, a zatrudnieni w innych jednostkach organizacyjnych Uniwersytetu.