Edukacja i profilaktyka. Zapobieganie przestępczości wśród młodzieży we wspólnych działaniach WNS, ZK w Barczewie i V LO w Olsztynie
Trójstronna współpraca pomiędzy Wydziałem Nauk Społecznych a V Liceum Ogólnokształcącym w Olsztynie oraz Zakładem Karnym w Barczewie – modelowym przykładem współpracy UWM z otoczeniem społecznym.
19 kwietnia 2024 r. w V Liceum Ogólnokształcącym im. Wspólnej Europy w Olsztynie odbyło się spotkanie w ramach Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego Służby Więziennej związanego z prewencją przestępstw wśród młodzieży pt. „W SŁUŻBIE PRAWU”. W trakcie spotkania dr Jerzy Czołgoszewski z Katedry Pedagogiki Specjalnej i Resocjalizacji omówił przykłady najczęściej popełnianych przez nieletnich czynów karalnych skutkujących odpowiedzialnością prawną (przemoc rówieśnicza, spożywanie alkoholu, używanie środków psychoaktywnych, kradzieże, bójki i pobicia) oraz wskazał ustawowe metody oraz środki wsparcia i resocjalizacji nieletnich. Z kolei ppor. Maciej Olszewski, koordynator ds. edukacji młodzieży Zakładu Karnego w Barczewie przybliżył uczniom zasady ponoszenia odpowiedzialności karnej, której następstwem jest pozbawieniem wolności oraz objaśnił rolę i zadania Służby Więziennej. Dyskusja wywołana przedstawionymi przez prelegentów zagadnieniami zwróciła uwagę młodzieży na rolę zasad i norm prawnych w życiu społecznym oraz na konsekwencje ich nieprzestrzegania. Pozwoliła także na „obalenie mitów i stereotypów” związanych z izolacją penitencjarną sprawców przestępstw.
Kolejnym etapem realizowanego programu partnerskiej współpracy była wizyta w dniu 25 kwietnia br. w Zakładzie Karnym w Barczewie. Na delegację WNS reprezentowaną przez dziekan Wydziału prof. Joannę Ostrouch-Kamińską, kierownika Katedry Pedagogiki Specjalnej i Resocjalizacji prof. Sławomira Przybylińskiego, będącego jednocześnie prorektorem ds. studenckich UWM, oraz dr. Jerzego Czołgoszewskiego oczekiwała dyrektor ppłk Ewa Jarmuszewicz wraz ze swoimi zastępcami ppłk Elżbietą Gąsiorowską, ppłk. Radosławem Steczkowskim oraz ppłk. Dominkiem Sowulem. Do zakładu przybyła również liczna grupa uczniów V LO pod opieką wychowawczyni pani Agnieszki Achranowicz, inicjatorki udziału licealistów w projekcie edukacji profilaktycznej jako istotnej formy zapobiegania przestępczości wśród młodzieży.
W trakcie wizyty uczniowie interesowali się warunkami odbywania kary pozbawienia wolności w nowym pawilonie zakładu karnego typu półotwartego. Pytali o powody trafienia do zakładu, o prawa skazanych związane z warunkami bytowymi oraz z utrzymywaniem kontaktów z osobami najbliższymi, a także o zasady ponoszenia odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszanie ustalonego w zakładzie porządku.
Na odwiedzanym przez przedstawicieli WNS oraz licealistów oddziale spotkaliśmy naszą absolwentkę pedagogiki resocjalizacyjnej pełniącą funkcję wychowawczyni działu penitencjarnego. Jest ona jedną spośród czterech wychowawczyń Zakładu Karnego w Barczewie, które wśród 440 osób, kolejnych roczników studentów, uczestniczyły w trakcie studiów w „Klinice Penitencjarnej” – nowatorskim programie łączącym w sobie teoretyczną naukę na uczelni z praktycznymi zajęciami na terenie zakładu karnego w Olsztynie.
Doskonałym przykładem współpracy WNS z więziennictwem były także organizowane 11 kwietnia br. wydziałowe „Dni Otwarte”, podczas których dwie panie wychowawczynie barczewskiego zakładu przybliżyły studentom i kandydatom na studentów tajniki więziennictwa i pracy w środowisku inkarcerowanych.
Z pełnym przekonaniem można stwierdzić, że podjęte w ramach trójstronnej współpracy działania spełniły oczekiwania partnerów. Wizyta w Zakładzie Karnym w Barczewie umożliwiła z jednej strony przedstawienie młodzieży realnych problemów związanych z konsekwencjami nieprzestrzegania prawa oraz z wykonywaniem kary pozbawienia wolności. Z drugiej – dała władzom WNS możliwość przedstawienia kierownictwu zakładu karnego działań związanych np. z uruchomieniem od nowego roku akademickiego dwuletnich studiów drugiego stopnia na kierunku Resocjalizacja z penitencjarystyką, których absolwenci mogą w przyszłości wybrać zawód funkcjonariusza Służby Więziennej.
dr Jerzy Czołgoszewski