Koleżanki i Koledzy,

Członkinie i Członkowie Sekcji Socjologii Religii PTS,

Szanowni Państwo,

            Polonocentryczny punkt widzenia bezpośrednio wiąże religię z tożsamością narodową. O tym, jak ważny był to element w kulturze narodowej, świadczyć może chociażby stereotyp „Polaka-katolika”, który urósł do – z pozoru anachronicznego, lecz obecnie coraz częściej przywoływanego – mitu „Polski jako przedmurza chrześcijaństwa”. W szerszej perspektywie, wykraczającej poza swojski zaścianek, na charakter powiązań łączących religię ze świadomością etniczną (i węziej rozumianą świadomością narodową) wpływ miała przede wszystkim XIX-wieczna rewolucja przemysłowa, która wprowadziła społeczeństwa Zachodu do epoki nowoczesności. Przemianom tym towarzyszył kryzys tradycyjnych form religijności, a zarazem rozbudzenie świadomości etnicznej. W warunkach funkcjonowania scentralizowanej władzy państwowej religia musiała zmierzyć się z naporem sekularyzacji (zinstytucjonalizowanej np. pod postacią francuskiej ustawy z 9 grudnia 1905 roku
o rozdziale Kościołów i państwa) oraz niebywałym rozkwitem ideologii etatystycznych (w tym zwłaszcza nacjonalizmu), które – jako więziotwórcze – niejednokrotnie wykorzystywane były do mobilizowania społeczeństwa i walki politycznej.

Związki łączące etniczność z religijnością, o zdecydowanie mniej politycznym charakterze, widoczne są również w przypadku mniejszości etnicznych i narodowych. Religia, jak ma to miejsce
w przypadku muzułmańskich Tatarów czy Ormian(wyznawców katolicyzmu obrządku ormiańskiego) pełnić może rolę głównego czynnika konstruującego tożsamość. Dla Karaimów, którzy nie uznają możliwości konwersji religijnej na karaimizm stanowiona wręcz wyznacznik odrębności
i odmienności etnicznej. Religia może być wreszcie płaszczyzną konfliktu w obrębie wspólnoty etnicznej, jak ma to miejsce wśród Łemków podzielonych przez grekokatolicką i prawosławną konfesję.

Ogólnopolska konferencja naukowa pt. Religia w społecznym kontekście: etniczność-kultura-struktura uświetni obchody jubileuszu 20.lecia Katedry Socjologii UWM. Katedra powstała
w styczniu 1998 roku na Wydziale Pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie,
a następnie – po powstaniu w roku 1999 – Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, funkcjonowała
w ramach Wydziału Pedagogiki i Wychowania Artystycznego. Przez krótki okres wchodziła w skład Instytutu Pedagogiki Społecznej, a od stycznia 2000 roku funkcjonuje jako samodzielna Katedra.
1 lipca 2002 roku Katedra została włączona w strukturę Wydziału Humanistycznego UWM –
w dalszym ciągu jako odrębna jednostka organizacyjna. Kierownikiem Katedry, od początku jej istnienia, była prof. dr hab. Zofia Kawczyńska-Butrym. Obecnie (od stycznia 2004). Kierownikiem Katedry jest prof. dr hab. Marek Sokołowski. W związku z włączeniem Katedry w strukturę Wydziału Humanistycznego i otwarciem kierunku socjologia (październik 2002) w skład Katedry weszli, oprócz jej dotychczasowych pracowników, również socjologowie prowadzący zajęcia z socjologii,
a zatrudnieni w innych jednostkach organizacyjnych Uniwersytetu. Obecnie Katedra funkcjonuje
w ramach Wydziału Nauk Społecznych UWM. Problematyka religii i etniczności zajmuje ważne miejsce wśród zainteresowań badawczych pracowników Katedry. W maju 2015 odbyła się w Katedrze konferencja Religia i media. Nowy kontekst komunikacji.

Kontynuując długoletnią tradycję naukowych spotkań socjologów religii skupionych
w Polskim Towarzystwie Socjologicznym, zapraszamy Państwa do udziału w konferencji, podczas której chcielibyśmy zastanowić się nad społecznym kontekstem funkcjonowania religii. W tym roku interesować nas będą zwłaszcza wzajemne relacje łączące religię z etnicznością; do współpracy zaprosiliśmy Sekcję Socjologii Etniczności PTS. Konferencja będzie miała charakter interdyscyplinarny, zatem – choć organizowana jest przede wszystkim przez badaczy zakorzenionych w tradycji socjologii oraz teologii – otwarta jest również na inne perspektywy badawcze. Liczymy na to, że owa różnorodność spojrzeń będzie miała swoje odzwierciedlenie w programie konferencji, na który złożą się Państwa zgłoszenia. Zachęcamy ponadto do proponowania referatów teoretycznych, które podejmują ogólną refleksję nad wzajemnymi relacjami między religią a etnicznością oraz nad wspólnymi i odrębnymi obszarami badań socjologii religii i socjologii etniczności.

Proponowane panele tematyczne:

1. Badania religii i etniczności – kontekst interdyscyplinarny
2. Religia i etniczność: wzajemne relacje, przemiany, perspektywy
3. Grupy większościowe a mniejszości narodowe, etniczne i wyznaniowe
   w zmieniającym się świecie
4. Religijność i etniczność w obszarze stygmatyzacji społecznej
5. Religia i tożsamość etniczna a etnicyzacja religii
6. Religia i problematyka narodowa a polityka państwa
7. Religia a współczesny patriotyzm i nacjonalizm
8. Religia i etniczność w wymiarze lokalnym i regionalnym
9. Media, religia a kontekst etniczny
10. Religia i migracje

Forum Nowych Książek

Podobnie, jak miało to miejsce podczas ubiegłorocznej konferencji Sekcji Socjologii Religii PTS (OKN pt. Kultury i religie w dobie kryzysu, 28-29.09.2017 w Cieszynie), organizatorzy wyrażają nadzieję, że także tegoroczne obrady staną się okazją do omówienia najnowszych osiągnięć akademickich i podjęcia refleksji dotyczących zjawisk i procesów związanych z religią. Gorąco zachęcamy autorki i autorów książek z tego obszaru, opublikowanych w ciągu ostatnich dwóch lat, do tego, aby zaproponowali referaty streszczające ich publikacje. W abstrakcie zgłoszenia prosimy wówczas wyraźnie zaznaczyć, jakiej książki dotyczyć będzie prezentacja. Na omówienie publikacji zamierzamy poświęcić oddzielną sesję.

KOMITET NAUKOWY KONFERENCJI:

prof. zw. dr hab. Marek Sokołowski – Przewodniczący Komitetu, kierownik Katedry Socjologii UWM, Olsztyn

dr hab. Bożena Domagała, prof. UWM – Katedra Socjologii UWM, Olsztyn

dr hab. Andrzej Michalak, prof. UWM – Katedra Socjologii UWM, Olsztyn

dr hab. Jacek Pawlik, prof. UWM – Katedra Nauk o Rodzinie, Wydział Teologii UWM, Olsztyn

prof. zw. dr hab. Andrzej Kaleta – Instytut Socjologii, UMK, Toruń

prof. dr hab. Andrzej Wójtowicz – Instytut Socjologii, UKSW, Warszawa

prof. dr hab. Maria Libiszowska-Żółtkowska – Instytut Profilaktyki Społecznej
i Resocjalizacji UW, Warszawa

dr hab. Elżbieta Firlit, prof. SGH – Zakład Socjologii w Instytucie Filozofii, Socjologii
i Socjologii Ekonomicznej, SGH, Warszawa

prof. Armen Saakyan – kierownik Katedry Pracy Socjalnej i Socjologii, Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny w Erewaniu, Armenia

prof. Elena Suchova – dziekan Wydziału Socjologii, Państwowy Uniwersytet Smoleński, Rosja

KOMITET ORGANIZACYJNY KONFERENCJI:

dr Michał Łyszczarz – Katedra Socjologii UWM, Olsztyn, tel. 507-974-166, e-mail: michal.lyszczarz(et)interia.pl

dr Radosław Sierocki – Katedra Socjologii UWM, Olsztyn, tel. 500-684-810, e-mail: rsierocki(et)wp.pl

dr Agnieszka Zduniak – Katedra Socjologii UWM, Olsztyn, tel. 609-389-521, e-mail: a.zduniak(et)op.pl

dr hab. Marek Żmudziński – Dziekan Wydziału Teologii UWM, Olsztyn

dr hab. Maria Sroczyńska, prof. UKSW – kierownik Zakładu Socjologii Rodziny, Edukacji i Wychowania UKSW, Warszawa, przewodnicząca Sekcji Socjologii Religii PTS, e-mail: mariasroczynska(et)wp.pl

dr hab. Dorota Hall, prof. IFIS PAN – Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Sekcja Socjologii Religii PTS

dr hab. Stella Grotowska – Wydział Humanistyczny Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków, Sekcja Socjologii Religii PTS

dr hab. Marcin Dębicki – Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, przewodniczący Sekcji Socjologii Etniczności PTS, e-mail: md4(et)wp.pl

ORGANIZACJA I UCZESTNICTWO:

• Termin: 7–8.06.2018
• Miejsce obrad: Katedra Socjologii, Wydział Nauk Społecznych UWM, ul.
  Szrajbera 11, 10-007 Olsztyn oraz Wydział Teologii UWM, ul. Kard. Hozjusza 15,11-041 Olsztyn
• Koszt uczestnictwa (cena zawiera bufet kawowy, obiady, udział w uroczystej kolacji, wycieczkę do sanktuarium w Gietrzwałdzie, koszt publikacji): 200 zł – dla członków PTS; 250 zł – dla osób niebędących członkami PTS; 150 zł – dla doktorantów
• Zgłoszenia udziału (na załączonej karcie wraz z abstraktem) prosimy przesłać do 06.05.2018
• Informację o przyjęciu na konferencję przekażemy Państwu do 15.05.2018
• Organizatorzy oferują możliwość rezerwacji noclegów (na koszt uczestnika)
  w pokojach gościnnych w obiektach noclegowych UWM (Olsztyn-Kortowo), które prowadzi Fundacja Żak UWM (http://www.zak.olsztyn.pl/pokojeHotelowe.html)
• Opłaty konferencyjne prosimy wnieść do 25.05.2018 na konto:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bank Handlowy w Warszawie S.A.

88 1030 1986 2700 0000 1988 0063

Tytułem: Religia w społecznym kontekście, imię i nazwisko uczestnika

• Przedstawione referaty zostaną opublikowane w czasopismach punktowanych (m.in. „Studia Warmińskie”, „Nurt SVD”, „Opuscula Sociologica”) lub w recenzowanej monografii naukowej